Konstruktor budowlany

Bielak78

Moja analiza wysłana do Ministra Rozwoju i Inwestycji.

Szanowny Panie Ministrze

Otrzymuje Pan ode mnie moją analizę zagadnienia uprawnień budowlanych.
Podstawą udzielenia uprawnień jest wskazanie „zawodu” którego wykonywany w warunkach wolnorynkowych powodować może zagrożenie pojawienia się strat społecznych i środowiskowych wielkich rozmiarów.

W związku z powyższym dla obniżenia poziomu ryzyka tych zdarzeń wprowadzone są następujące mechanizmy:
Walidacja praktyki obejmująca obowiązek odbycia udokumentowanej praktyki po okresie edukacji, przejście procesu egzaminu z wiedzy teoretycznej, komisyjna ocena wiedzy praktycznej.

Obowiązek zawarcia umowy ubezpieczeniowej od „odpowiedzialności cywilnej” z tytułu wykonywanych ( świadczonych ) usług.
Celem zapewnienia regulacji pomiędzy obywatelem, a osobą świadczącą usługi w zakresie „zawodu regulowanego” jest unormowanie praw i obowiązków obu stron relacji gospodarczej.

Relacje obu stron reguluje się zasadami ogólnymi procesu inwestycyjnego określającymi miejsce stron w procesie świadczenia usługi wraz z wskazaniem ich praw i obowiązków.

Relacje obu stron regulują ponadto kodeksy a w szczególności kodeks cywilny określający zasady świadczenia usług, tworzenia umów, zasady ubezpieczenia oraz warunki i drogi rekompensaty za złe świadczenie usługi lub wyrządzone szkody.

W związku z możliwością obciążenia sądów powszechnych sprawami roszczeń cywilnych oraz oczekiwań ograniczenia praw świadczenia usług przez osobę, która źle je wykonuje dopuszczono wytworzenie się korporacyjnych układów nadzoru tworzących się przez osoby posiadające analogiczne prawa wykonywania zawodu.

I tak korporacja taka uzyskała prawo monopolistyczne do
- przeprowadzania egzaminu
- poprzedzającego lub zastępującego postępowanie sądowe ograniczania praw wykonywania zawodu ( tzw. sąd koleżeński ).
- poświadczenia specjalizacji oraz oceny zdolności do bycia „rzeczoznawcą” w materii wykonywania zawodu regulowanego.

W przypadku budownictwa mamy do czynienia z procesem tworzenia koncepcji i zasad realizacji procesu inwestycyjnego poprzez prace analityczne – projektowe nie powodujące faktycznego wytworzenia materii obiektu.
- zobrazowanie lokalizacji obiektu w przestrzeni materialnej
- zobrazowanie kształtu, wymiarów i wyglądu obiektu
- zobrazowanie układu elementów wewnętrznych z uwzględnieniem potrzeby zapewnienia bezpieczeństwa użytkowania i ergonomii obiektu
- obliczenie stateczności konstrukcji obiektu uwzględniające wytyczne użytkowe oraz wymogi ochrony pożarowej jak również inne wymogi „bezpieczeństwa” jego użytkowania.
- zobrazowanie systemu konstrukcji obiektu
- zobrazowanie i analiza parametrów przegród z wskazaniem materiałów z których obiekt powinien powstać.
- wskazanie procesu technologicznego tj. kolejności wykonywania elementów obiektu
- wyliczenie elementów obiektu i ocena kosztu ich pozyskania oraz łączenia lub wbudowania
- ocena liczby odpadów po procesie wytworzenia obiektu wraz z wskazaniem miejsca ich przekazania do systemu gospodarowania odpadami.
Prace projektowe wykonują „projektanci” bazując wytycznych zamawiającego, przepisach prawa oraz danych geodezyjnych i geologicznych oraz klimatycznych.

Obowiązkiem osób wykonujących prace projektowe jest przestrzeganie zasad nauki a w szczególności fizyki „budowli” ( mechaniki, wytrzymałości, termodynamiki ) wiedzy o społeczeństwie oraz norm związanych z w/w zasadami ujętymi w proste formuły stosowania zasad i „wartości określonych w normach technicznych”.

Projektowanie jest obszarem „zaufania publicznego” i obejmuje obowiązek dochowania niezbędnych starań w trakcie prac projektowych charakteryzujących się stosowaniem norm praw, norm technicznych i wiedzy naukowej a w przypadku aspektów socjologii „wyczucia” sposobu odbioru projektowanego obiektu przez społeczeństwo.

Czynność projektowa ma na celu ograniczenie konieczności ponoszenia strat materialnych oraz ponownego wykonania elementów obiektu w przypadku nie uwzględnienia w/w zasad jego tworzenia.

Wytyczne projektowe umożliwiają określenie czasu i kosztów materiału i pracy ludzkiej przy realizacji obiektu. Każdy projekt przed jego wykonaniem podlega kontroli ze strony osoby która „faktycznie” naraża inwestora na realne koszty.

Kosztami pośrednimi związanymi z realizacją projektu są
- czas inwestora ( w przeliczeniu na koszt jego czasu ).
- środki inwestora powierzone świadczącemu usługi
- środki inwestora zablokowane w związku z inwestycją
- środki inwestora ulokowane w prawa ( np. prawo dzierżawy ), materiały budowlane, umowy przedwstępne.

Nieprawidłowe wykonanie projektu wiąże się z koniecznością indywidualnego lub solidarnego pokrycia kosztów szkód. Wymiar szkody zależny jest od etapu inwestycji oraz charakteru błędu ludzkiego jaki został dokonany przez projektanta.

Następnie mamy do czynienia z faktycznym procesem ukształtowania obiektu budowlanego w przestrzeni materialnej.
Prace wykonawcze prowadzą wprost do pojawienia się kosztów faktycznych i w realny, dynamiczny sposób generują przekazanie środków przez inwestora innemu podmiotowi.

W ramach prac wykonawczych w ramach świadczenia usługi przez osobę wykonującą zawód regulowany rozróżnia się tzw. nadzór nad robotami budowlanymi obejmujący również:
- kontrolę wstępną projektu, zawarcie umowy
- przygotowanie podstaw prawnych od realizacji procesu budowlanego – umowy przedwstępne, kontrakty, zamówienie materiałów budowlanych.
- realizację zabezpieczenie przestrzeni realizacji procesu budowlanego
- ocenę zagrożeń związanych z procesem budowlanym i budowę scenariuszy działania.
- organizację robót budowlanych
- kontrolę materiałów budowlanych i sprzętu budowlanego używanego w procesie inwestycyjnym.
- przeprowadzanie okresowych kontroli prawidłowości postępu robót, rejestrowanie postępu prowadzenia robót.
- sporządzenie zbioru dokumentów procesu budowlanego
- przekazanie inwestorowi kompletu dokumentów wraz z oświadczeniem o sposobie wykonania robót – po zakończeniu procesu budowy obiektu.

Ryzyko jakie wynika z w/w czynności wiąże się z „nie wyłapaniem błędów projektowych”, „brakiem reakcji na odstępstwo lub zmiany projektowe”, „zaniechaniem wprowadzenia koniecznych zmian projektowych”, „brakiem reakcji na wbudowanie materiałów budowlanych nie spełniających wymagań techniczno-budowlanych”, brakiem reakcji na zagrożenia dla życia, zdrowia ludzkiego lub powstania szkody materialnej w tym wobec osób trzecich lub powstania szkody w środowisku.

Odpowiedzialność za prowadzenie nadzoru nad robotami spoczywa na kierownikach budowy, kierownikach robót oraz inspektorze powołanym w celu wsparcia jak i „zdublowania” kontroli procesu budowlanego.

Prawidłowe kierowanie robotami, nadzór inwestorski oraz „nadzór budowlany” ze strony administracji państwowej stanowią o pojawieniu się ryzyka faktycznej straty materialnej lub zagrożenia wielkich wymiarów.
Wymiar ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej powinien być w tym przypadku znacznie wyższy od tego jakie ponosi „projektant” z uwagi na proporcje pomiędzy kosztem projektu a kosztem budowy.

Po zakończonym procesie budowlany następuje czas eksploatacji i tu podstawowym czynnikiem pełnienia funkcji publicznej jest nadzór nad stanem technicznym który należy odróżnić od nadzoru nad procesem eksploatacyjnym.

W przypadku nadzoru służącego do oceny stanu technicznego mamy do czynienia z procedurą badania służąca ostatecznie wydaniu oceny technicznej tj. wskazaniu w stopniu uszeregowanym wartości przypisanej stanowi obiektu budowlanego.

W czasach PRL był to uproszczony system opisu wartości od 1-5 określającej poziom zużycia obiektu i potrzebę przeprowadzenia jego remontu. Obecnie system kontroli nie jest należycie opisany i realizowany jest intuicyjnie.
Niemniej ocena stanu obiektu decyduje o tym czy należy go remontować, dokonać jego wymiany na nowy ( rozebrać i odbudować ) czy też „wyłączyć z użytkowania” i zabezpieczyć.

I to również bardzo ważna funkcja w budownictwie bo … nagłe zniszczenie obiektu pociągnąć może za sobą poważne straty materialne oraz zagrożenie dla życia i zdrowia.

I na tym się kończy cykl życia obiektu. Ostatnim który może komuś zagrozić jest ten kto go rozbiera lub wysadza w powietrze bo rozbiórka jest zbyt długa i zbyt groźna dla wykonawcy robót. Ostatni element układanki życia obiektu.

Koszty nieprawidłowo wykonanej eksplozji lub zniszczenie obiektu bywają może nie aż takie wielkie ale mają swój wymiar i tu odpowiedzialność cywilna powinna obowiązywać jak najbardziej bo z dynamitem nie ma żartów.

Mając na uwadze zapisy art. 12 należy przyjąć że za osoby zaufania publicznego w budownictwie uznać należy uprawnionych do
- projektowania obiektów budowlanych w zakresie ich:
a ) formy, funkcji, ergonomii, ( architektura )
b ) konstrukcji i niezawodności, ( konstrukcja )
c ) struktury i komfortu cieplnego ( fizyka budowli )
d ) renowacji i odtwarzania zabytków.
- kierowania lub nadzoru nad robotami w zakresie:
a ) konstrukcji lądowych
b ) sieci i instalacji podziemnych i nadziemnych
( woda, ścieki, gaz, prąd, sygnał telekomunikacyjny )
c ) konstrukcji wodnych
d ) konstrukcji dynamicznych w tym wytwarzających energię z ruchów masowych ( wody, wiatru ).
e ) renowacji i odtwarzania zabytków.
- nadzoru na stanem technicznym
a ) konstrukcji lądowych
b ) sieci i instalacji podziemnych i nadziemnych
c ) konstrukcji wodnych
- rozbiórki obiektu z użyciem materiałów wybuchowych
Definiować czym to jest nie do końca trzeba.
W przypadku dzieł osób znanych i woli osiągnięcia „statusu” dla obiektu budowlanego prawo zachowania „wizerunku” - nadzór autorski obejmować powinny zasady umowy dwustronnej sprzedaży dzieła.

Osoba może korzystając z praw wynikających z umowy reagować na zmiany dzieła i oczekiwać rekompensaty w momencie jego „zniweczenia” w innym przypadku nadzór autorski to nadzór „projektanta” i nie powinno się mieszać tych pojęć.

W chwili obecnej należy nawiązać do eurocodu i w ramach specjalności wymienionych z zastrzeżeniem architektury wyodrębnia się trzy kategorie uprawnień:
a) CL 1 ( ograniczone ) ( obiekty grupy CL1 )
b) CL 2 ( częściowo ograniczone ) ( obiektu ogólne bez specjalistycznych )
c) CL 3 ( bez ograniczeń ) ( obiekty specjalistyczne określonego rodzaju )
I tu kłania się eurocod i niedostosowanie ustawy do jego zapisów o trójpodzialne nadzoru.

CL2 kontroluje pracę CL1,
CL3 lub drugi CL2 kontroluje pracę CL2,
CL3 kontroluje innego CL3.

Prosty zakaz. Roboty budowlane może skontrolować tylko osoba o uprawnieniach równych lub wyższych z zastrzeżeniem osób z grupy CL1.

W ramach kategorii CL 2 i CL 3 mogą być wyodrębniane specjalizację budowlane.

Analogicznie w architekturze. Bo co oznaczają obiekty określone jako „bez ograniczeń” i taki po uprawnieniach zaraz leci przedszkole lub szpital zrobić i …. popełnia setki błędów.

Szczególnym rodzajem obiektów są konstrukcje stare czyli zabytki i tu uprawnienia specjalistyczne w zakresie „zabytki” na poziomie CL2 lub CL3 można spokojnie wydawać.

Za CL4 uznałbym posiadanie tytułu rzeczoznawcy niemniej winno się go wykluczyć z procesu uprawnień w tym znaczeniu że byłoby to prawo tylko i wyłącznie do sporządzania ekspertyz i występowania w roli biegłego sądowego.

Sankcje administracyjne, cywilno-prawne oraz karne opisujące zakres kar przewidzianych dla osób wykonujących zawód – bez posiadania tytułu zawodowego i walidacji praktyki, bez umowy ubezpieczeniowej, nieprawidłowo, w stopniu powodującym faktyczną szkodę należy rozpisać w proporcji do skali czynu a nie do jednego worka wrzucać.
Z uwagi na konieczność odciążenia sądów powszechnych w obszarze izby cywilnej i karnej godzicie się na lobbing korporacji a niestety wprowadza on „stary” znany „dziadkom z betonu” system pełen wad na które wam nikt nie zwrócił uwagi.

Przykładowy podział graniczny dla CL1 opisywałem już komisji deregulacyjnej – jeśli uwzględnione zostanie moje wystąpienie to podejmę starania by wam je wysłać.

Osobiście Panie Ministrze nie chce walczyć z wiatrakami i jeśli chcecie słuchać leśnych dziadków co nie opisują problemy u podstaw tylko lobbują o swoją michę na starość – wasza sprawa.

Przy wydawaniu uprawnień trzeba uwzględnić tylko jedną rzecz. Uprzednią walidację edukacji w średnich szkołach technicznych i na uczelni. Jeśli z skutków kształcenia, opisu zawodu i przedmiotu walidacji wynika że coś się umie to po okresie praktyki – następna walidacja nie może dać niższych praw niż wynikają z edukacji.

W mojej ocenie nie może również dać niższych praw niż wynikają z praktyki.

Proszę o komentarze pomysłu i wasz punkt widzenia.

senmil

W punkt.